Delfts blauw: Wie in Nederland is er nu niet bekend met deze blauw-witte kleurcombinatie? Het is één van de weinige producten dat al eeuwenlang dit kleine land aan de Noordzee wist en opnieuw weet te domineren. Soms zelfs op zulke manieren dat je denkt: ‘Nou, dit had ook niet per se gehoeven…’
Maar, Delfts blauw is natuurlijk veel meer dan enkel de hedendaagse molensleutelhanger of tegel van drie euro vijftig uit een souvenirshop in Amsterdam. Het is haast een kunstzinnig stukje Nederland dat nog altijd traditioneel in Delft vervaardigd wordt.
Maar, wat is Delfts blauw precies?
Definitie Delfts blauw
Van origine is Delfts blauw een bepaald type aardewerk, ook wel faience genoemd, dat goed te herkennen valt aan de typisch blauwe decoratie op de witte ondergrond. Zoals de naam het al aangeeft, worden de huidige producten nog altijd in de stad Delft vervaardigd.
Hoewel je zou denken dat de naam meer de kleur benadrukt, staat het feitelijk voor het mengsel waarvan de producten gemaakt werden. Waarom dat is? Dat vertel ik je hieronder!
Oorspronkelijk Delfts blauw
We gaan terug naar de 15e eeuw, naar het zonnige Italië. In deze eeuw, en in dit fijne pastaland, werd aardewerk van tin-glazuur ontwikkeld, beter bekend als majolica. Vlaamse pottenbakkers wisten dit materiaal in de 16e eeuw in de noordelijke Nederlanden te introduceren om loodglazuur hiermee te vervangen.
De Portugezen en Nederlanders, beiden twee van de meest invloedrijke, zeevarende naties, brachten in diezelfde eeuw het zeer gewilde, maar ook erg dure, Chinese porselein mee: alleen de rijksten konden dit betalen. Dit blauw-witte porselein stond bekend om zijn Oriëntaalse beschilderingen: dit was natuurlijk erg exclusief, dus ‘iedereen’ wilde het hebben.
Maar, lang niet iedereen kon dit betalen. De pottenbakkers in Delft konden geen echt porselein maken. Wat ze wel konden, was het introduceren van imitatieporselein, gemaakt van rood aardewerk met een wit, dekkend oppervlak: hierop konden blauwe schilderingen aangebracht worden.
Delfts blauw werd dus eigenlijk de goedkope variant van het dure, Chinese porselein. Maar, deze kleurcombinatie is meer dan een ‘kopie’ alleen…
Enorme bloei
De Delftse pottenbakkers wisten hun product te verbeteren en al gauw werd het aardewerk dunner en ook wel ‘faience’ genoemd. Waar Delfts blauw met Oosterse decoratie begon, werden de schilderthema’s al gauw Nederlands van aard.
Dit concept was zo geliefd dat er rond 1700 al drieëndertig bakkerijen actief waren. Het waren daarbij niet alleen sierstukken, maar ook veel gebruiksartikelen: hierdoor werd Delfts blauw erg toegankelijk…
Tegeltjes, sierbordjes, kandelaars, serviesgoed en vazen: de Delftse pottenbakkers waren er maar druk mee. Keramiekschilders wisten het zelfs tot kleine kunstwerkjes te verheven: Hollandse landschapjes, molentjes en huisjes uit die tijd: Nederland werd met blauwe penseelstreken vereeuwigd op producten.
Het -bijna- einde voor Delfts blauw
Maar, Nederland bleef zich als land constant ontwikkelen en met de tijd leken ook interesses te veranderen: Delfts blauw bleek niet verrassend meer en het concept verdween naar de achtergrond.
Ook kwam er goedkoop, maar kwalitatief goed Engels aardewerk op de markt: het kaarsje voor Delfts blauw wist hierdoor bijna geheel te doven. Bijna? Inderdaad: niet alle bakkerijen uit die tijd zijn namelijk gesloten. Zelfs bakkerijen van toen zijn nu nog actief!
Hoewel er lang niet meer zoveel pottenbakkers zijn, is Delfts blauw nog altijd ‘typisch Hollands’ en daarom erg geliefd. Het is een groot favoriet onder velen: een geschiedenis die letterlijk ‘in leven’ wordt gehouden.
Modern Delfts blauw
De Delfts blauwe collectie van Dominique Laurine bestaat natuurlijk niet uit porselein: maar, wel uit de blauw-witte kleurcombinatie! Om het nog Nederlandser te maken, wordt hier gekozen voor Oudhollandse rasdieren als schapen, koeien en paarden.
Of, denk aan thema’s als de Nederlandse kustgebieden met typische kust- en duinvogels, evenals de Hollandse haring. De moderne, Delfts blauwe collectie van Dominique bestaat dus uit dierenprints, gemaakt met de bekende, blauwe tint.
Het is een ode aan de Hollandse glorie: een in verval geraakte stijl die, zoveel eeuwen later, nog altijd tijdloos blijkt te zijn…
#delftsblauw #delftblue #dutchdesign #nederland #thenetherlands #dutch #interieurinspiratie #interieurstyle #dominiquelaurine #animalprints #dierenprints #kunst #porselein #geschiedenis #delft